دیلی میل (از زرد ترین جراید بریتانیا) تیتر زده که ریچارد داوکینز در یک مناظره با سراسقف کانتربوری گفته:« من با قطعیت نمی توانم بگویم که خدا وجود ندارد. مشهورترین اتئیست دنیا می پذیرد که در واقع اگنوستیک است». همین تیتر کافی است تا خداباوران سطحی (که هیچ نیازی نمی بینند به خود زحمت دهند و آرای این متفکر بیخدا را در کتاب های او بخوانند) هلهله کنند که داوکینز به صراط مستقیم خداباوری برگشته یا دست کم از مواضع «کفرآمیز» سرسختانه ی خود عقب نشینی کرده است. اما آیا واقعا داوکینز چیز تازه ای گفته یا از دیدگاه های اساسی خود عدول کرده است؟ برای پاسخ بگذارید بخشی از مناظره را که مبنای تیتر جنجالی دیلی میل است بازخوانی کنیم. [ترجمه ی ویدئو مناظره]
-----------
مجری مناظره: ریچارد، فکر می کنم شمامعتقدید که اثباتی برای عدم وجود خدا دارید؟
داوکینز: نه من چنین اثباتی ندارم. این برداشت اشتباهی از نگرش من است. من در کتاب «پندار خدا»گفته ام که در یک مقیاس هفت نمره ای، که در آن 1 به معنی این است که 'می دانم خدا وجود دارد' و 7 به معنی این است که 'می دانم که خدا وجود ندارد' ، من به خودم نمره 6 می دهم.
مجری: خب پس چرا به خودتان اگنوستیک نمی گویید؟
داوکینز: می گویم. اما فکر می کنم که...
مجری [با خنده]: شما مشهورترین بیخدای دنیا محسوب می شوید!
داوکینز: خب، من چنین لقبی به خودم نداده ام. [خنده حضار] الان به خودم نمره 6.9 می دهم [خنده حضار]
داور: اما شما یک برهان بوئینگ 747 را مطرح کرده اید تا نشان دهید که وجود خدا بسیار نامحتمل است...
داوکینز: به اعتقاد من وقتی درباره اگنوستیسیم حرف می زنیم بسیار مهم است بین این دو موضع تمایز بگذاریم: یکی اینکه 'نمی دانم وجود دارد یا نه. بنابراین این یک احتمال 50-50 است'. این یک نوع اگنوستیسیسم است که من قطعا قبول ندارم. من فکر می کنم فرد می تواند با تخمین های احتمالاتی با این مسائل برخورد کند و به اعتقاد من احتمال وجود هرگونه خالق ماوراءطبیعی خیلی خیلی کم است. بنابراین من فکر می کنم در مقیاس احتمالاتی بالا نمره من 6.9 است.
------
اما در مقیاس احتمالاتی هفت تایی برای باور به وجود خدا در کتاب پندار خدا داوکینز نمره 6 این طور تعریف کرده :
6. احتمال خیلی پایین، اما بیش از صفر. بیخدایی در عمل. "نمی توانم قطعاً بدانم اما فکر می کنم که وجود خدا خیلی نامحتمل است، و زندگی ام را برپایه ی نبودن اش پی می گیرم.
می بینیم که سخن داوکینز در مناظره هیچ منافاتی با مطلب بالا ندارد. بنابراین تیتر دیلی میل جنجالی و بالقوه اشتباه برانگیز است (همان طور که اقتضای طبعیت جراید زرد و سطحی است). از طرف دیگر مومنان به ادیان هم دلیل موجهی ندارند که به خاطر بازگشت داوکینز به صراط مستقیم (!) یا حتی عدول او از مواضع بیخدایانه اش هلهله کنند. داوکینز همان که بود باقی مانده: کابوس جزم باوران مذهبی.
---
برای مطالعه بیشتر:
متفکر!! فکر می کنه استدلال کرده چون تکامل درسته دلیلی بر وجود خدا نیست. انگار دلیل وجود خدا این بوده که انسانهست، یا حیات هست. شما هم مثل بز اخفش دنبالش راه افتادین. سوال اصلی اینه‌چرا چیزی بیش از هیچ چیز وجود دارد. چون هیچ نظریه تکاملی نمی تونه وجود ماده، انرژی و اون قوانین فیزیک و شیمیایی و بیولوژیکی رو که علم پرستان بهش پایبندند توضیح بده. آلبته اینجا شاید به شامورتی بازیهای استاد هاوکینز نیاز داشته باشین که میگه به خاطر قوانین فیزیک (که بر ماده و فضا و زمان حاکم هستن) اینها به وجود آمده اند! مثل اینکه
پاسخحذفبگوییم آب در رودخانه هست چون از بالا به پایین سرازیر می شه. حالا چرا آب در اون بالا هست، وللش، بزار یه کم به ؛جزم اندیشان مذهبی" حمله کنیم تا شاید باورمون بشه ما خیلی متفکریم!